Ενημερωθείτε: Η κάρτα εθελοντή αιμοδότη άλλαξε…

Τι είναι το ΕΜΑ;

Το ΕΜΑ (Εθνικό Μητρώο Αιμοδοτών) είναι ένα ενοποιημένο καινοτόμο πληροφοριακό σύστημα για τη διαχείριση του Εθνικού Μητρώου Αιμοδοτών και την καθιέρωση σύγχρονων και φιλικών διαδικασιών που θα διευκολύνουν τόσο τους αιμοδότες όσο και τις υπηρεσίες αιμοδοσίας της χώρας. Αποσκοπεί στην αύξηση της ασφάλειας του αίματος και των παραγώγων αυτού.

Με το Εθνικό Μητρώο Αιμοδοτών εκδίδονται νέες ταυτότητες εθελοντών αιμοδοτών προς αντικατάσταση των παλαιών καρτών.

Οι νέες ταυτότητες συμβάλλουν:

  • Στην απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών υποδοχής, καταγραφής και επιλογής των αιμοδοτών με βελτίωση της γενικότερης εξυπηρέτησής τους.
  • Στην απλοποίηση της διαχείρισης των στοιχείων των αιμοδοτών και ανάκτησης του πλήρους ιστορικού τους.
  • Στη διευκόλυνση αναζήτησης και ενημέρωσης των αιμοδοτών.

Ο αιμοδότης μπορεί να εγγραφεί στο διαδικτυακό τόπο ΕΜΑ και να ζητήσει την έκδοση Ταυτότητας Εθελοντή Αιμοδότη. Η Ταυτότητα Εθελοντή Αιμοδότη παραλαμβάνεται από τον αιμοδότη μέσω συνεργαζόμενων σημείων παράδοσης σε όλη τη Χώρα.

Με το Εθνικό Μητρώο Αιμοδοτών η διαχείριση του προφίλ του κάθε Εθελοντή Αιμοδότη γίνεται από τον ίδιο.

Παρακάτω ακολουθώντας τις οδηγίες του εγχειριδίου μπαίνετε στη διαδικασία να βγάλετε την νέα κάρτα αιμοδότη.

Εγχειρίδιο χρήσης

Το εγχειρίδιο χρήσης των Εθελοντών Αιμοδοτών για το πληροφοριακό σύστημα του Εθνικού Μητρώου Αιμοδοτών περιγράφει τη διαδικασία εγγραφής-δημιουργίας λογαριασμού χρήστη των Εθελοντών Αιμοδοτών στο ΕΜΑ, καθώς και τη λειτουργικότητα που παρέχει το ΕΜΑ στους Εθελοντές Αιμοδότες.

Γιατί να γραφτεί ένας Σύλλογος/Ομάδα Εθελοντών Αιμοδοτών στο ΕΜΑ;

Η εγγραφή ενός Συλλόγου/Ομάδας Εθελοντών Αιμοδοτών στο ΕΜΑ είναι αναγκαία προκειμένου να μπορέσει να συνεργάζεται με μια ή περισσότερες Υπηρεσίες Αιμοδοσίας, να είναι ενεργός και να πραγματοποιεί εθελοντικές αιμοδοσίες. Ο λόγος που πρέπει να πραγματοποιηθεί η εγγραφή αφορά στην ύπαρξή του στο ΕΜΑ έτσι ώστε οι Υπηρεσίες Αιμοδοσίας της χώρας να μπορούν να τον αναζητούν και να καταχωρούν τις αιμοδοσίες που πραγματοποιούνται από τα μέλη του Συλλόγου/Ομάδας στο ΕΜΑ. Τέλος, με την εγγραφή του, δίνεται η δυνατότητα στο ίδιο το Σύλλογο/Ομάδα να πραγματοποιεί είσοδο στο ΕΜΑ και να αξιοποιεί τα εργαλεία που του παρέχονται μέσω του ΕΜΑ.

Η Τράπεζα Αίματος του Συνδέσμου Απανταχού Κιμωλίων “Η Οδηγήτρια” – Κωνσταντίνος Σερίφιος βρίσκεται στο Κέντρο Αιμοληψίας του Τζάνειου Νοσοκομείου.

Για να πάει κάποιος στο Τζάνειο χρησιμοποιεί:
το Λεωφορείο 300 Πλατεία Καραϊσκάκη – Τέρμα ΤΖΑΝΕΙΟ
απ τον Ηλεκτρικός Σταθμός Πειραιά το Λεωφορεία 909/906 και κατεβαίνει στη Στάση Βρυώνη
τα Λεωφορεία 909/906 Δημοτικό Θέατρο και κατεβαίνει στη Στάση Βρυώνη.

1. Ποιός μπορεί να δώσει αίμα

Κάθε υγιής άνθρωπος ηλικίας από 18-62 χρονών μπορεί να δώσει αίμα.

ΑΙΤΙΕΣ ΜΟΝΙΜΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ

  • Καρδιαγγειακές νόσοι
  • Υπέρταση υπο θεραπεία
  • Νεοπλασίες
  • Αυτοάνοσα νοσήματα –Βαρειές ρευματοπάθειες
  • Αιματολογικά νοσήματα
  • Χρόνια νεφροπάθεια
  • Σακχαρώδης διαβήτης σε αγωγή
  • Ηπατίτιδα Β, C, HIV λοίμωξη
  • Ψυχικές νόσοι
  • Ηπατοπάθεια – αλκοολισμός
  • Επιληψία

ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ από το γιατρό

  • προηγηθείσα αιμορραγία
  • αλλεργίες χρόνιες ή φαρμακευτικές
  • συχνές ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. από ερπητοιούς)

ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ

  • Εγκυμοσύνη.
  • Διακοπή κύησης.
  • Εμμηνορρυσία.
  • Χειρουργικές επεμβάσεις (6μήνες – 1χρόνο αναλόγως).
  • Βελονισμός.
  • Τατουάζ
  • Οξεία αλλεργία.
  • Πεπτικό έλκος.
  • Εμβόλια.
  • Λήψη φαρμάκων.
  • Μεταδοτικές νόσοι.
  • Υπερθυρεοειδισμός(για 2 χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας με αντιθυρεοειδικά φαρμάκα).

2. Πόσο διαρκεί η αιμοληψία

Η αιμοληψία διαρκεί 5min-10min

3. Τι ποσότητα αίματος λαμβάνεται.

O όγκος ολικού αίματος που λαμβάνεται είναι 450ml ± 45 με βάση τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Έχουν αποφασίσει αυτήν την ποσότητα έτσι ώστε να μπορούν να παραχθούν τα παράγωγα αίματος (αιμοπετάλια, συμπυκνωμένα ερυθρά, πλάσμα) με ασφάλεια για τον αιμοδότη.

Υπάρχει ειδικός ζυγός και ανακινητήρας πάνω στον οποίο βρίσκεται ο ασκός που συλλέγεται το αίμα και έτσι λαμβάνεται ακριβώς η προαναφερθείσα ποσότητα.

4. Πόσο χρόνο χρειάζεται για να αναπληρωθεί το αίμα

Ο όγκος του αναπληρώνεται σε λίγη ώρα με υγρά που πίνει ο αιμοδότης.Τα συστατικά του αίματος χρειάζονται μόνο μερικές ημέρες για να αναπληρωθούν.

5. Κάθε πότε μπορεί κάποιος να δίνει αίμα

Η συχνότητα έχει κανονιστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι 3-4 φορές το χρόνο για τους άνδρες και 2-3 φορές για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.Ωστόσο το διάστημα μεταξύ δυο αιμοληψιών πρέπει να είναι τουλάχιστον 60 ημέρες.

6. Υπάρχει κίνδυνος λοιμώξεων για τον αιμοδότη

ΑΠΟΛΥΤΩΣ κανένας γιατί όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι μιας χρήσεως και αποστειρωμένα.

7. Να δώσεις ολικό αίμα είναι η μόνη δυνατότητα

Εκτός από το να δώσεις ολικό αίμα και μετά να γίνει διαχωρισμός στα παράγωγα του (αιμοπετάλια, πλάσμα κ.λ.π.) είναι δυνατόν να ληφθούν με ειδικό μηχάνημα που λέγεται “διαχωριστής κυττάρων” ένα από τα στοιχεία του αίματος π.χ. αιμοπετάλια ή πλάσμα ή ερυθρά κ.λ.π. μέσω μιας διαδικασίας που λέγεται “αιμαφαίρεση”.

Για την επιλογή του δότη ισχύουν ακριβώς τα ίδια όπως του απλού αιμοδότη.Αυτό που διαφέρει είναι συχνότητα που είναι περίπου 15 ημέρες και ο χρόνος που διαρκεί η όλη διαδικασία που ποικίλλει από 1-2 ώρες.Όλες οι συσκευές χορήγησης και μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για την αιμαφαίρεση είναι αποστειρωμένες, απυρετογόνες και ατοξικές και δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο για τον δότη.

8. Ποιες εξετάσεις γίνονται σε κάθε αιμοληψία

Σε κάθε αιμοληψία γίνονται:

  1. μέτρηση αιμοσφαιρίνης
  2. μέτρηση των τρανσαμινάσων (ALT,AST)
  3. RPR (δοκιμασία για συφιλίδα)
  4. έλεγχος αντισωμάτων για τους ιούς ηπατίτιδας Β, ηπατίτιδας C, HIV1,2 και HTLVΙ,ΙΙ.
  5. ομάδα αίματος και Rhesus
  6. Ενίοτε ανίχνευση άλλων αντισωμάτων Ι).Στους εθελοντές αιμοδότες κάθε 3 αιμοληψίες γίνεται και μέτρηση Fe, φερριτίνης προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση του αιμοδότη.

9. Πως και πόσο καιρό διατηρείται το αίμα

Το αίμα αμέσως μετά τη συλλογή του συντηρείται σε θερμοκρασία 1-6 °C στα ειδικά ψυγεία της αιμοδοσίας 35-42 ημέρες ανάλογα με τον ασκό συλλογής. Αν πρόκειται για αιμοπετάλια συντηρούνται σε ειδικό ανακινητήρα στους 20-24 °C για 5 ημέρες.

10. Κάνει καλό να δίνουμε Αίμα;

Συσσωρευμένα δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας έχουν τεκμηριώσει την ωφελιμότητα της ελεγχόμενης αφαίμαξης, σχεδόν σίγουρα, μέσω της μείωσης του εφεδρικού σιδήρου ο οποίος σαν οξειδωτικός παράγοντας συμμετέχει και είναι ο κύριος υπεύθυνος σε διαδικασίες όπως η γήρανση, η αρτηριοσκλήρωνση και η ογκογένεση. Τουλάχιστον προσωρινά, η αφαίμαξη βελτιώνει την ρεολογία του αίματος, δηλαδή το αίμα κυκλοφορεί ευκολότερα με λιγότερη “κούραση” της καρδιάς και λιγότερη επιβάρυνση και φθορά των αγγείων.

Μύθοι Αλήθειες
Η αιμοδοσία μπορεί να κάνει κακό στον οργανισμό και να προκαλέσει απώλεια της δύναμης του αιμοδότη. Κάθε υγιής άνδρας ή γυναίκα ηλικίας 18-65 ετών μπορεί να δίνει άφοβα αίμα 2-4 φορές το χρόνο. Πριν από κάθε αιμοδοσία, ο αιμοδότης εξετάζεται από το γιατρό του κλιμακίου αιμοληψίας. Γίνεται ένα σύντομο τσεκ-απ βάσει ερωτηματολογίου σχετικά με το ιατρικό ιστορικό, τη γενική κατάσταση υγείας και τον τρόπο ζωής του δότη και ελέγχονται το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης για διαπίστωση τυχόν αναιμίας, καθώς και η αρτηριακή πίεση και οι σφυγμοί. Επίσης εξετάζεται η όψη του ατόμου, η θερμοκρασία και αν χρειάζεται γίνεται ακρόαση. Αν κριθεί μετά απ’ όλα αυτά κατάλληλος και γίνει αιμοληψία, ένα δείγμα από το αίμα του θα εξεταστεί για ηπατίτιδα Β και C (HBV, HCV), AIDS (ιός HIV), λεμφοτρόπο ιό (HTLV) και σύφιλη. Αν ένας αιμοδότης βρεθεί θετικός σε κάποιον από αυτούς τους λοιμογόνους παράγοντες, θα παραπεμφθεί στους ειδικούς για περαιτέρω διερεύνηση και θεραπεία. Επομένως η αιμοδοσία δεν είναι σωτήρια μόνο για όποιον χρειάζεται αίμα, αλλά μπορεί να ωφελήσει σημαντικά και την υγεία του αιμοδότη με την έγκαιρη διάγνωση τυχόν λοιμώξεων ή άλλων νοσημάτων. Επιπλέον πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι, συστηματικοί αιμοδότες ηλικίας 43-61 ετών, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, υπερχοληστεριναιμία και εμβολικά επεισόδια από μη τακτικούς αιμοδότες.
Για την αναπλήρωση του όγκου και των συστατικών του αίματος, που δίνει ο δότης σε κάθε αιμοδοσία χρειάζεται πολύς καιρός ακόμα και μήνες ή χρόνια. Δίνοντας 450 ml αίματος, δηλαδή ποσότητα που αντιστοιχεί στο 1/20 του συνολικού όγκου του αίματος του δότη, ο οργανισμός αντιδρά ενεργοποιώντας μια αλληλουχία φυσικών μηχανισμών για να τα αναπληρώσει γρήγορα. Η αναπλήρωση αρχίζει αμέσως μετά την αιμοδοσία, αλλά για κάθε συστατικό απαιτείται διαφορετικός χρόνος για την ολοκλήρωσή της. Πιο γρήγορα (συνήθως μέσα σε 10 λεπτά) αναπληρώνεται ο όγκος του αίματος, χάρη στα υγρά που καταναλώνει ο αιμοδότης (συνήθως ένα ποτήρι πορτοκαλάδα). Το πλάσμα χρειάζεται 24 ώρες για να αναπληρωθεί πλήρως, τα αιμοπετάλια 72 ώρες, τα ερυθρά αιμοσφαίρια 2-4 εβδομάδες και ο σίδηρος 12 εβδομάδες στους άντρες και 16 στις γυναίκες. Γι’ αυτό συνιστάται να υπάρχει χρονική απόσταση τουλάχιστον τριών μηνών μεταξύ δύο αιμοδοσιών.
Δίνοντας αίμα μπορεί κάποιος να κολλήσει AIDS ή ηπατίτιδα ακόμα και κάποια άλλη μεταδοτική ασθένεια από τις σύριγγες και τις βελόνες με τις οποίες λαμβάνεται το αίμα. Η εποχή που στην αιμοδοσία χρησιμοποιούσαν σύριγγες και γυάλινες φιάλες, οι οποίες δεν αποστειρώνονταν ικανοποιητικά ανήκει στο πολύ μακρινό παρελθόν. Σήμερα όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την αιμοληψία (σύριγγες, βελόνες, πλαστικοί ασκοί, καθαριστικά δέρματος, επίδεσμοι) είναι αποστειρωμένα και μιας χρήσης. Επομένως, κανείς δεν κινδυνεύει να μολυνθεί δίνοντας αίμα.
Δεν ελέγχεται το αίμα κάθε φορά που δίνει ο δότης. Σε μερικές αιμοδοσίες μεταγγίζουν το αίμα χωρίς τους απαραίτητους ελέγχους. Απαγορεύεται από το Νόμο η διάθεση αίματος για μετάγγιση αν προηγουμένως δεν έχουν τηρηθεί πιστά όλες οι απαιτούμενες διαδικασίες ελέγχου από τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας. Οι κανονισμοί για την αιμοδοσία είναι πολύ αυστηροί και κοινοί σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, χωρίς τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία (ετικέτες, αρχεία διεξαγωγής ελέγχου για ομάδα αίματος και τα λοιμώδη νοσήματα HIV, ηπατίτιδες Β και C, σύφιλη και λεμφοτρόπο ιό HTLV ) δεν επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί μετάγγιση σε ασθενείς στα Κλινικά Τμήματα των Νοσοκομείων.
Με τις εξετάσεις που γίνονται στο αίμα, υπάρχει απόλυτη ασφάλεια για τον μεταγγιζόμενο ασθενή. Με την πρόοδο της επιστήμης, και τις εξετάσεις του αίματος, σήμερα το μεταγγιζόμενο αίμα είναι ασφαλέστερο από ποτέ. Παρ’ όλα αυτά, ο κίνδυνος της μετάγγισης δεν μπορεί να είναι μηδενικός, γιατί μπορεί να υποκρύπτονται κίνδυνοι μέχρις στιγμής άγνωστοι για την επιστήμη, όπως για παράδειγμα ένας νέος ιός ή άλλος μολυσματικός παράγοντας , που δεν προκαλούν εκδήλωση κλινικών συμπτωμάτων σε κάποιους αιμοδότες (είναι απλώς φορείς), αλλά μπορεί να προκαλέσουν νόσο στους ασθενείς λήπτες. Επίσης σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατό να γίνουν αθέλητα λάθη ή και απρόβλεπτα σφάλματα στην Υπηρεσία Αιμοδοσίας ή στο Κλινικό Τμήμα όπου μεταγγίζεται ο ασθενής. Κάτι σχετικό μπορεί να συμβεί σε κάθε ιατρική ή άλλη πράξη όπου εισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας. Για το λόγο αυτό, τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας και αλλού ένα σύστημα επιτήρησης και επαγρύπνησης σε όλα τα στάδια της λεγόμενης «αλυσίδας» του αίματος από τη φλέβα του αιμοδότη στη φλέβα του λήπτη.
Δεν πειράζει να το ρίξει κανείς έξω, αφού έτσι και αλλιώς η αιμοδοσία θα ελέγξει το αίμα και δεν θα κινδυνεύσει κανείς ασθενής που θα του μεταγγίσουν το αίμα. Η αιμοδοσία είναι μια πολύ υπεύθυνη πράξη. Οι εργαστηριακές εξετάσεις που γίνονται στον αιμοδότη δεν αρκούν για να βεβαιώσουν την ασφάλεια του μεταγγιζόμενου αίματος. Για το λόγο αυτό παρέχονται πληροφορίες και οδηγίες στους υποψήφιους αιμοδότες πριν δώσουν αίμα. Οι αιμοδότες πρέπει να είναι ξεκούραστοι, να μην έχουν καπνίσει ή φάει βαριά λιπαρά φαγητά, να μην έχουν πιεί αλκοόλ, να μην έχουν πάρει φάρμακα και να διαβάσουν προσεκτικά τις ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο Δελτίο του Αιμοδότη σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και τον τρόπο ζωής τους. Από όλα τα μέτρα ασφάλειας του αίματος, που λαμβάνονται στη χώρα μας και διεθνώς, η «ασφαλής και υγιής» συμπεριφορά του δότη θεωρείται το σημαντικότερο.
Δίνοντας αίμα για κάποιον συγγενή ή φίλο σημαίνει ότι το προσφερόμενο αυτό αίμα μεταγγίζεται στο συγκεκριμένο ασθενή. Η διάθεση του αίματος που προσφέρεται από τους αιμοδότες είναι αποκλειστική ευθύνη των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, η διάθεση του υπάρχοντος αποθέματος αίματος γίνεται με βάση τις ανάγκες αίματος των ασθενών. Στο έργο αυτό σημαντικό ρόλο παίζει η διαθεσιμότητα των ομάδων αίματος. Πριν από κάθε μετάγγιση γίνεται η δοκιμασία (test) συμβατότητας μεταξύ της ομάδας αίματος του δότη και του ασθενούς και μόνο όταν υπάρχει διασφάλιση της συμβατότητας αίματος επιτρέπεται να γίνει μετάγγιση. Το Συμβούλιο της Ευρώπης και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν επιτρέπουν το αίμα συγκεκριμένου δότη να μεταγγίζεται σε συγκεκριμένο ασθενή για λόγους οργανωτικών δυσκολιών στην Υπηρεσία Αιμοδοσίας, αλλά και για λόγους δεοντολογικούς και ψυχολογικούς.
Στη διάρκεια της αιμοληψίας ο δότης αισθάνεται συνεχώς πόνο από το τσίμπημα της βελόνας. Όσοι δίνουν αίμα για πρώτη φορά είναι λίγο ανήσυχοι, αλλά είναι αλήθεια ότι το τσίμπημα της βελόνας πονάει μόνο τα πρώτα 2-3 δευτερόλεπτα. Σπάνια εξαίρεση αποτελούν τα άτομα με δύσκολες φλέβες. Διεθνείς έρευνες για την αιμοδοσία και τους λόγους που δίνει ή δεν δίνει κανείς αίμα δείχνουν ότι, όσοι δίνουν τακτικά αίμα δεν αναφέρονται στη βελόνα ούτε στα λίγα λεπτά από τον χρόνο που αφιερώνουν για την προσφορά αίματος. Αντιθέτως βεβαιώνουν ότι η αιμοδοσία τους κάνει καλό. Νιώθουν επιβεβαιωμένοι για την καλή τους υγεία και είναι σίγουροι ότι το συχνό τσεκάπ που τους γίνεται βοηθάει στην πρόληψη νοσημάτων. Κυρίως όμως μιλούν για την ψυχική ευεξία που αισθάνονται γιατί κάνουν το «καλό» σώζοντας δυο ή τρείς ασθενείς που μεταγγίζονται με τα ερυθροκύτταρα, το πλάσμα και τα αιμοπετάλια, τα οποία λαμβάνονται από τη μια μονάδα αίματος που προσφέρουν κάθε φορά.